Je bent een beginnend schrijver en eigenlijk is het meer een hobby. Toch wil je een degelijk, zeg maar gerust, knalgoed, boek afleveren. Maak het jezelf makkelijk(er) en gebruik je netwerk! Zoek betrokken proeflezers.
Eerste lijn
De eerste die jouw boek proef leest dat ben je zelf! Persoonlijk lees ik altijd mijn eigen teksten minimaal twee keer. Ik schrijf, herschrijf en kijk na, maar niet (veel) meer dan dat.
Bij mij dreigt het gevaar van overmatige en (bijna) denigrerende kritiek op mezelf. Het is niet snel ‘goed’, maar zelfs al kijk ik mijn eigen tekst 100 keer na, er zijn altijd nog zaken waar ik overheen kijk.
Tweede lijn
Dit zijn mensen uit mijn naaste kring. Mensen die in mij en en in mijn schrijfwerk geloven. Vaak geef ik een aantal algemene en een specifieke opdracht mee aan deze lezers. Wat vinden ze ervan? Welke zinnen lopen goed? Wat voelt minder? Zijn er stukken waar ze uit het verhaal vallen? Kunnen ze zich identificeren met de hoofdpersoon? Is het geloofwaardig? Komt mijn ‘boodschap’ een beetje over? Natuurlijk ook taalgebruik en spelling etc.
Probeer ze wel tegemoet te komen in hun wensen. Sommige proeflezers hebben graag een geprinte versie, print je manuscript dan op A4 met een regelafstand van 1,5 (voor fijne feedback). Andere proeflezers hebben het graag digitaal, prima, opsturen.
Ik probeer hier altijd te zoeken naar positieve, geïnteresseerde mensen. Dat vind ik persoonlijk belangrijker dan bijvoorbeeld, taalkundig goed onderlegd. Ze zijn meer betrokken en dus gemotiveerder.
Ook zoek ik naar raakvlakken met mijn boek. Past deze persoon binnen de beoogde doelgroep? Of juist helemaal niet? Beide groepen zijn interessant om de mening van te horen, maar het is goed om dat van te voren te weten.
Hier komt voor mij vaak enorm belangrijke feedback uit over de leesbaarheid en de meeslependheid van het boek. Belangrijk dat je zelf wel tegen kritiek kan. Meestal hebben proeflezers uit deze kring het beste met je voor en krijg je opbouwende feedback. Helaas zijn de meeste mensen niet heel goed in feedback geven. Des te belangrijker dat jij goed bent in feedback ontvangen.
Als deze mensen het beste met je voor hebben (dat zou wel moeten), dan kun je altijd tegen jezelf zeggen dat ze je alleen maar willen helpen. Ze helpen je om je boek zo goed mogelijk neer te zetten.
Bij deze groep proeflezers vind ik het belangrijk te vermelden dat de ontvangen feedback altijd overwogen zal worden. Je hoeft er namelijk niets mee te doen. Jij bent de schrijver en als de feedback niet past? Gewoon bedanken en naast je neerleggen.
In deze groep wil ik eigenlijk altijd minimaal drie personen.
Taal & Schrijfregels
Een vak apart, maar je kent vast wel iemand die super goed is in taal. Die oom van je, die docent Nederlands is? Een neef die werkt bij de krant?
Laat je manuscript goed nakijken op eventuele taalfouten.
Een corrector
De laatste stap om het boek zo foutloos mogelijk te krijgen is een corrector. Dit kan iemand zijn uit de vorige groep, maar besef je goed dat zo dicht mogelijk tegen foutloos aan het beste is.
Mag het wat euro’s kosten?
Is het antwoord nee? Dan passen de vorige alinea’s goed bij jou. Gebruik je eigen netwerk. Een doos bonbons is dan eventueel wel leuk natuurlijk als kleinigheidje, maar niet noodzakelijk. De proeflezers zijn allemaal vrijwillig toegetreden.
Heb je geld te investeren, overweeg dan een professionele corrector en/of schrijfcoach. Een corrector en schrijfcoach zijn absoluut niet hetzelfde, maar jou behoefte kan meer liggen bij de ene dan bij de ander.
De uitgever
Alles wat ik in deze post beschreven heb is wat ik denk dat nuttig is nog voor je contact zoekt met een uitgever.
Uiteraard al helemaal van belang als je besluit om je boek in eigen beheer uit te geven.
Succes!
